Aankoop CNC machine

Hier alle merken gekochte machine`s waar vragen over zijn of wat je met ons wilt delen.

Moderator: Moderators

Plaats reactie
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

Hallo,

Ik zit met een aardig dilemma voor de koop van een nieuwe CNC machine. Ik ben pas een eigen bedrijf begonnen en maak onderdelen uit Aluminium. De oude machine die ik had voldeed totaal niet meer aan de wensen en eisen, en is verkocht. Maar nu moet er iets beters komen, en dat is het grote probleem. Als voorbeeld: dit soort werk: http://i.imgur.com/xN8CjZGh.jpg

Al snel kwam ik bij Tormach uit, namelijk de PCNC770. Werkbereik is niet geweldig, maar daar is mee te leven. Snel zijn ze niet (zwaluwstaart) maar leveren wel degelijk resultaat (aldus een aantal youtube video's van startups). Dus ik had een 770 besteld met een berg accessoires. Maar na 2 maanden van mailen en gedoe om een order te plaatsen, en de spullen te laten ophalen ben ik er klaar mee. Order wordt geannuleerd.


Waar moet de machine aan voldoen?
- VMC's zijn geen optie. Het moet in mijn garage passen.
- Geen krachtstroom
- Max budget is 10k (ex)
- geen HF spindel die 24k rpm doet i.v.m. willen gebruiken van vlakfrezen, schroefdraad tappen, kotterkop etc.

Thojomech uit Oostenrijk. Op papier een prima machine. Maar valt af i.v.m. te kleine z-as werkbereik.

HBM spul is geen optie

Wabeco: HBM spul 2.0 is mijn idee. Duur voor wat je krijgt.

Skyfire SVM-1S CNC: hele soap op cnczone.com. Toch zijn er mensen die recentelijk een machine hebben besteld. Paar filmpjes op youtube te vinden. Resultaat van Alu frezen, tja ligt volgens mij vooral aan hoe de boel geprogrammeerd wordt. 2.2KW BLDC spindel met R8 opname.

Pluspunten zijn:
+ lineaire rails
+ closed loop steppers
+ power draw bar
+ prijs (5900usd)

Ik zou hem graag met een BT30 spindel willen bestellen. Heb gemailed of dit mogelijk is.
Daarnaast is de machine kant en klaar. Geen gedoe meer om de boel in elkaar te sleutelen.

https://www.youtube.com/watch?v=acn3NU0yMok
http://www.skyfirecnc.com/picshow.asp?id=35

Mueller CNC FS3MG
http://cnc-technik-mueller.de/fs3mg-min ... smaschine/
Bij terecht gekomen via een ander topic.

FS3MG is veel steviger dan de FS4MG. Heeft daarnaast een groter werkbereik en is ook geschikt voor staal.
De 'standaard' spindel is een HF spindel. Maar ze leveren ook een 0-8000rpm bt30 spindel.

+ zeer stevige basis (staal gaat ook prima). Weegt plus minus 400kg.
+ veel werkruimte X 500mm Y 400mm Z 230mm
+ atc te monteren in de toekomst
+ zitten in Duitsland

-/+ z-as werkbereik is 23cm. Dit kan wellicht in de toekomst te klein zijn. Maar ik zou de machine kunnen verhogen met stalen blokken onder het portaal.

- duur
- zelfbouw

Filmpje van het frezen in staal: https://www.youtube.com/watch?v=W8QRZvVonXk

De machine is een 'bouw pakket', je besteld onderdelen los zoals de basis, geleidingen etc. Electronica zit er niet bij. Dus dat moet ik zelf nog allemaal installeren.

Sommige onderdelen vind ik aardig aan de prijs. Alleen al de Z-as montage plaat voor de BT30 spindel kost namelijk 1900,-. Daar zit dan wel een pneumatische cilinder bij voor het lossen/vastzetten van tooling.

In totaal ben ik: 8250,- ex kwijt. Dan moet ik nog: aansturing van de assen (closed loop stappenmotoren, drivers, voeding, poellies, riemen), BT30 spindel (550,- euro) en een servo motor voor de riem aangedreven spindel. Plus al het kleine spul zoals limit switches etc.

Daarnaast zie ik een beetje op tegen het aansluiten van de elektronica.

Prijslijst:
https://www.dropbox.com/s/qff467dqrh5c4 ... 6.pdf?dl=0


Zo moeilijk om een keuze te maken. Ik wil namelijk niet dat ik 10k in de afvoerpunt in gooi. En het is zo moeilijk te bepalen wat nu de beste keuze is. Misschien dat iemand met een frisse blik zijn/haar mening kan geven. Want ik wissel van het een naar het ander.
HD13
Berichten: 690
Lid geworden op: 22 dec 2013 17:58
Locatie: Nijkerk
Contacteer:

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door HD13 »

Waarom geen krachtstroom ?
Als je bedrijfje groeit dan zul je waarschijnlijk meer machines gaan gebruiken.
Dan is het misschien toch handiger om krachtstroom bij de hand te hebben.
Hier in nederland maakt het voor de kosten niet uit of je een 1 fase voeding of 3 fase voeding (3x25A) voor je woonhuis hebt.
Alex.hobby
Berichten: 89
Lid geworden op: 07 nov 2009 15:29
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door Alex.hobby »

Begrijp dat een gedeelte van je core business Alu delen maken is. Daar ga je geld mee verdienen. Dat moet z.s.m. lopen. Eerst nog enkele maanden geen omzet, omdat je nog een machine moet maken kost je uiteindelijk ettelijke duizenden Euro's. Kortom de machine kost geen 10k maar een dikke 30k. Dan heb je ook nog eens een machine waar je binnen de kortste keren tegen beperkingen aan loopt.
Mijn advies is een klein bewerkingscentrum te leasen. Prijs zit zo rond de 40k. Bijv. Haas, Emco, Bridgeport, enz. hebben hele compacte machines. Alle leveranciers willen graag verkopen en regelen die lease wel. Voordeel is dat de machine binnen een week na plaatsen spanen maakt en dat je een gedeelte van die 10k als werkkapitaal beschikbaar houdt. Krachtstroom is zo aangevraagd en aan 3 x 25A heb je voorlopig genoeg.
Alex, professioneel hobbyist
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

HD13 schreef:Waarom geen krachtstroom ?
Als je bedrijfje groeit dan zul je waarschijnlijk meer machines gaan gebruiken.
Dan is het misschien toch handiger om krachtstroom bij de hand te hebben.
Hier in nederland maakt het voor de kosten niet uit of je een 1 fase voeding of 3 fase voeding (3x25A) voor je woonhuis hebt.
Omdat de machines op krachtstroom meestal bakbeesten van apparaten zijn (bv 3m x 3m x 2m). En dat krijg ik momenteel niet kwijt in de garage.

Ik woon momenteel nog bij mijn ouders (nog 1 jaar) waar ik de garage heb geconfisqueerd. En mijn eigen bedrijf is ontstaan vanuit mijn uit de hand gelopen hobby. Echter krijg ik het niet verder doorgestart t i.v.m. de cnc machine die ik had staan. Naast mijn eigen bedrijf doe ik parttime nog ander werk. Ik zit dus niet fulltime in mijn eigen bedrijf. Hoewel ik dit combineer in de avonduren, dag dat ik niet werk en de weekenden.
Ik vind het (op dit moment) nogal een grote stap om daar een VMC voor aan te schaffen. Losstaande van de investering.

Ik hoef ook geen 24/7 productie te draaien. Aangezien ik zelf alleen maatwerk, kleine oplages en prototypes produceer. Grote oplages doe ik uitbesteden (daar heb ik ook geen tijd voor). Mocht het in de toekomst zo goed lopen dan komt er professionelere apparatuur, dan heb ik er ook de ruimte voor.
Gebruikersavatar
Sven
Berichten: 5985
Lid geworden op: 24 sep 2008 09:13
Locatie: Arnhem
Contacteer:

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door Sven »

Tja, lease is een optie, maar je moet wel bereid zijn de vaste lasten permanent aan te willen gaan.
Ik ben daar zelf heel voorzichtig in geworden na een economische crisis waar ik me af en toe afvroeg of ik de auto wel kon blijven rijden. (ik was net voor de crisis met een nieuwe activiteit begonnen).

Wat je bij de Mueller machine wel in de smiezen moet hebben is het verschil tussen "duur" en "veel geld".

Afschrijving.

En dan niet de economische die van de belastingdienst moet, maar de echte: wat krijg je terug als ie op is?
En als er allemaal standaardspul in zit (en dat zit er in die van Mueller) dan is het allemaal te vervangen.

En dan kan het verschil tussen tormach en mueller wel heel veel kleiner uitpakken.
350 kilo 1250x1250 aluminium portaalfrees:
http://cnczone.nl/viewtopic.php?f=8&t=13039
Beginnen met CNC? Ontwerpen, bouwen, of toch kopen?
http://cnczone.nl/viewtopic.php?f=8&t=15481
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

Lease is geen optie. Ik wil niet aan de maandelijkse lasten vastzitten. Met inderdaad de reden zoals jij al aangeeft Sven. Daarnaast is het vanuit hobby ontstaan, en staan mijn activiteiten nog in de kinderschoenen. Ik ben geen frezer van beroep. Hoewel ik snel leer en in mijn hoofd heb zitten hoe ik de onderdelen maak is dat risico mij toch te groot. Tekeningen zijn zo goed als klaar, nu de boel nog maken :) Maar daar maak ik mij niet zo druk over.

Vandaar dat ik een machine zoek die goed genoeg is voor maatwerk en prototypes. Grote aantallen doe ik uitbesteden. Mocht het in de toekomst zo goed lopen dat ik mijn baan kan opzeggen en ik fulltime voor mijzelf begin. Dan is het de overweging waard om een VMC te kopen. Maar dat zien we dan wel.

De Tormach valt sowieso af. M.b.t. de specs valt hij in het niets t.o.v. een eigen samengestelde Mueller of SkyfyreCNC. En inderdaad een goed punt qua restwaarde. Die is van de Tormach stukken lager, succes met de zwaluwstaarten opnieuw slijpen.
Damocles
Berichten: 1545
Lid geworden op: 27 aug 2007 14:12
Locatie: Brussel
Contacteer:

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door Damocles »

Waarom besteed je de eerste batch dan niet gewoon uit? Wie weet wel aan iemand hier op het forum?
Als je de onderdelen niet kan verkopen voor een prijs hoger dan voor welke je ze kan laten maken klopt er sowieso iets niet in het business model en denk ik dat het beter is geen machine te kopen. Tenzij je gewoon een leuke machine wil hebben staan, maar dat is iets anders.

Als je je eerste post overloopt is er ook helemaal geen keuze meer te maken. Je schrijft zelf alles af :lol: , behalve die Mueller machine ...
Maar voor die spindel zou ik toch voor meer toeren en vermogen kiezen. Een vlakfrees kan je aan 8000rpm ook nog wel door alu halen en kotteren vraagt relatief weinig koppel. Als je dan een spindel neemt met redelijk wat kW's hou je nog relatief wat koppel over bij de lage toerentallen. Grote boren is niet nodig want die gaten frees je, enkel het tappen zou een probleem kunnen zijn. Er bestaan wel leuke tapkoppen met vertraging maar de prijs zal dan weer een probleem zijn. Vergeet trouwens ook niet dat je snel heel wat geld aan tooling kwijt bent.
Wanneer iets perfect dezelfde maat heeft, dan gebruik je geen nauwkeurig genoeg meettoestel.
Swake
Donateur
Berichten: 1686
Lid geworden op: 23 nov 2009 20:58
Locatie: (B)
Contacteer:

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door Swake »

de cnczone open source... k'zou hem niet als eerste keuze nemen in jouw geval, t'is tenslote 'maar' een portaal, maar met al jouw eisen klinkt deze toch als zowat de laatste optie hoor.

Eventueel wat verstevigen hier en daar. Een wat tragere spindel er op en je bent vertrokken. De snijcapaciteit zal niet geweldig zijn maar wordt gecompenseerd door de snelheid van de machine. Freesjes verslijten wat sneller zo ook, maar die kleine spullen kosten niet veel en reken je toch door aan de klant.
When it fits stop using the hammer.
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

Damocles schreef:Waarom besteed je de eerste batch dan niet gewoon uit? Wie weet wel aan iemand hier op het forum?
Als je de onderdelen niet kan verkopen voor een prijs hoger dan voor welke je ze kan laten maken klopt er sowieso iets niet in het business model en denk ik dat het beter is geen machine te kopen. Tenzij je gewoon een leuke machine wil hebben staan, maar dat is iets anders.

Als je je eerste post overloopt is er ook helemaal geen keuze meer te maken. Je schrijft zelf alles af :lol: , behalve die Mueller machine ...
Maar voor die spindel zou ik toch voor meer toeren en vermogen kiezen. Een vlakfrees kan je aan 8000rpm ook nog wel door alu halen en kotteren vraagt relatief weinig koppel. Als je dan een spindel neemt met redelijk wat kW's hou je nog relatief wat koppel over bij de lage toerentallen. Grote boren is niet nodig want die gaten frees je, enkel het tappen zou een probleem kunnen zijn. Er bestaan wel leuke tapkoppen met vertraging maar de prijs zal dan weer een probleem zijn. Vergeet trouwens ook niet dat je snel heel wat geld aan tooling kwijt bent.
Direct uitbesteden is geen optie. Voor kleine onderdelen is het prima (ook gedaan). Maar voor wat grotere onderdelen gaat dat niets worden. Reden is dat er veel pas/meet/testwerk nodig is. En dat ik prototypes moet maken -> passen -> frezen -> aanpassen -> etc. Dus ik heb sowieso een machine nodig. Zodra het allemaal in orde is, dan worden de grote producten uitbesteed. De lol zit het voor mij niet in productie te draaien. Daarnaast heb ik er de tijd niet voor.

Geld voor tooling komt er ook nog bij. Maar staat even los gerekend van de machine :)

Mijn voorkeur gaat inderdaad uit naar de Mueller machine. Dat is gewoon een solide basis. En dicht bij huis dus geen gedoe met importeren. Nadeel is weer een groot deel zelfbouw waar ik best tegenop kijk qua elektronica. Maar uiteindelijk heb ik wel een machine die (mijn inziens) heel goed is. Ik zou eventueel zelf nog de lineaire geleidingen en kogelomlopen kunnen regelen. Want hij telt zich daar 3.400,- voor.
Swake schreef:de cnczone open source... k'zou hem niet als eerste keuze nemen in jouw geval, t'is tenslote 'maar' een portaal, maar met al jouw eisen klinkt deze toch als zowat de laatste optie hoor.

Eventueel wat verstevigen hier en daar. Een wat tragere spindel er op en je bent vertrokken. De snijcapaciteit zal niet geweldig zijn maar wordt gecompenseerd door de snelheid van de machine. Freesjes verslijten wat sneller zo ook, maar die kleine spullen kosten niet veel en reken je toch door aan de klant.
Opensource portaal is geen optie. Te kleine z-as hoogte. Nu kan ik die verhogen, maar wordt er niet beter op :)
Gebruikersavatar
DaBit
Donateur
Berichten: 11014
Lid geworden op: 05 dec 2012 13:48
Locatie: Oss

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door DaBit »

Ik zou 8000rpm max echt VEEL te laag vinden als mijn hoofdbusiness nonferro was. In aluminium beginnen mijn toerentallen daar zo'n beetje.
Ook staal gaat prima met een HF spindel. Hier twee videootjes uit eigen doos met mijn HF spindel (4kW/18000rpm). Geen gelikte kwaliteit video's, gewoon die camera een keer aangezet als de boel toch bezig was.

https://www.youtube.com/watch?v=xv95O9uuH8U

https://www.youtube.com/watch?v=Qs6vd7JFQBk

Tappen, tsja. Dat gaat niet met zo'n HF ding. Dat gaat echter wel goed met een tapkop op een kolomboormachine of een taparm, dus waarom zou 1 machine alles moeten doen? En je kunt ook nog altijd draadfrezen.

Kwa kosten van dat Mueller spul: als er 1900 euro gevraagd word voor een BT30 montageplaat dan zal dat wel een reden hebben. Dan kun je dat vast wel zelf voor 1000 euro, maar voor 100 euro klaar gaat niet lukken.
Idem met de geleidingen en kogelomlopen: 3400 euro voor een beetje leuk Rexroth oid spul klinkt nog niet extreem; vraag Arie Kabaalstra maar eens. Chai is goedkoper, maar de kwaliteit is navenant. 2e hands kopen is goedkoper, maar het is afwachten wat je krijgt. Enzovoorts.
Aan de andere kant: als je zo af en toe een paar onderdeeltjes maakt kan een maatje goedkoper best, dus een setje C5 kogelomlopen en precisiegeleiding van zappautomation oid kan best een slimme keuze zijn. Als de toko goed gaat lopen en die FS3MG echt uren moet gaan maken dan kom je vanzelf tot de conclusie dat een echte VMC misschien toch handiger is. Het zal wel een reden hebben dat de hallen van metaalbedrijven vol staan met VMC's ipv FS3MG's denk ik dan.

Kwa elektriek: als je daar echt zo bang voor bent dan laat je de boel door een ZZP-er aansluiten. Als jij het voorwerk doet dan is die in een dag een aardig eind klaar. Daarna heb je nog een ditje en een datje, dus een 2e dag heb je 'm ook nodig. Maar dan nog vallen de kosten te overzien.
De belangrijkste wet in de wetenschap: 'hoe minder efficient en hoe meer herrie, hoe leuker het is'
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

DaBit schreef:Ik zou 8000rpm max echt VEEL te laag vinden als mijn hoofdbusiness nonferro was. In aluminium beginnen mijn toerentallen daar zo'n beetje.
Ook staal gaat prima met een HF spindel. Hier twee videootjes uit eigen doos met mijn HF spindel (4kW/18000rpm). Geen gelikte kwaliteit video's, gewoon die camera een keer aangezet als de boel toch bezig was.

https://www.youtube.com/watch?v=xv95O9uuH8U

https://www.youtube.com/watch?v=Qs6vd7JFQBk

Tappen, tsja. Dat gaat niet met zo'n HF ding. Dat gaat echter wel goed met een tapkop op een kolomboormachine of een taparm, dus waarom zou 1 machine alles moeten doen? En je kunt ook nog altijd draadfrezen.

Kwa kosten van dat Mueller spul: als er 1900 euro gevraagd word voor een BT30 montageplaat dan zal dat wel een reden hebben. Dan kun je dat vast wel zelf voor 1000 euro, maar voor 100 euro klaar gaat niet lukken.
Idem met de geleidingen en kogelomlopen: 3400 euro voor een beetje leuk Rexroth oid spul klinkt nog niet extreem; vraag Arie Kabaalstra maar eens. Chai is goedkoper, maar de kwaliteit is navenant. 2e hands kopen is goedkoper, maar het is afwachten wat je krijgt. Enzovoorts.
Aan de andere kant: als je zo af en toe een paar onderdeeltjes maakt kan een maatje goedkoper best, dus een setje C5 kogelomlopen en precisiegeleiding van zappautomation oid kan best een slimme keuze zijn. Als de toko goed gaat lopen en die FS3MG echt uren moet gaan maken dan kom je vanzelf tot de conclusie dat een echte VMC misschien toch handiger is. Het zal wel een reden hebben dat de hallen van metaalbedrijven vol staan met VMC's ipv FS3MG's denk ik dan.

Kwa elektriek: als je daar echt zo bang voor bent dan laat je de boel door een ZZP-er aansluiten. Als jij het voorwerk doet dan is die in een dag een aardig eind klaar. Daarna heb je nog een ditje en een datje, dus een 2e dag heb je 'm ook nodig. Maar dan nog vallen de kosten te overzien.
Misschien heb je wel gelijk m.b.t. het draadtappen. Dat zou ook op de kolomboormachine kunnen.

Voor die 3400,- zit er geen rexroth op. Geleidingen komen uit China. Maar ik kan de maten en cad files krijgen om eigen geleidingen op te zetten. Kan ik precies kiezen wat ik wil. Chai kogelomlopen komen er niet op ;) En ook geen 2e hands.

Ik twijfel er niet aan dat een echte VMC beter is. VMC zou het beste zijn! maar zoals ik al aangaf heb ik gebrek aan ruimte, te grote investering, en ik wil geen 24/7 productie draaien momenteel. Wellicht over 1 a 2 jaar. Dan heb ik ook meer ruimte voor een VMC.

Misschien dat ik toch wegkom met een HF spindel? Max diepte die ik wil frezen is 6cm met een frees met inserts.
Welke spindel heb jij als ik vragen mag? Ik ga alleen Alu frezen. Staal zal gewoon voor de lol zijn.
benkr
Donateur
Berichten: 7725
Lid geworden op: 16 jun 2012 16:32
Locatie: Tilburg

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door benkr »

Draad tappen gaat niet met een HF spindel, draad frezen echter wel, alleen de kleine diameters, zeg tot M8 is dan een probleem, alles wat groter is kun je frezen.
D9R
Berichten: 421
Lid geworden op: 12 jun 2016 21:08

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door D9R »

Klinkt goed, dat betekend dat ik 90% van mijn werk kan doen op de CNC machine. En de overige 10% op de kolomboor kan tappen. Als het deze spindel is die DaBit gebruikt (afgaande op zijn youtube video). Dan gaat mij dat 3000,- in kosten schelen. Het is wel een ER25 spantang houder, dus een snelwissel van tooling zit er niet in. Maar om te beginnen en mijn bedrijf op te starten neem ik dat wel voor lief. Een BT30 spindel is nogal snel gekocht. En dan heb ik ook weer meer ervaring met de machine, en weet ik waarschijnlijk nog beter wat ik wil.


https://nl.aliexpress.com/item/New-arri ... 37b61948f4
Gebruikersavatar
DaBit
Donateur
Berichten: 11014
Lid geworden op: 05 dec 2012 13:48
Locatie: Oss

Re: Aankoop CNC machine

Bericht door DaBit »

D9R schreef: Ik twijfel er niet aan dat een echte VMC beter is. VMC zou het beste zijn! maar zoals ik al aangaf heb ik gebrek aan ruimte, te grote investering, en ik wil geen 24/7 productie draaien momenteel. Wellicht over 1 a 2 jaar. Dan heb ik ook meer ruimte voor een VMC.
Ja, precies wat ik bedoel. Hele dure geleiding is ook deels zo duur omdat het gewoon lang probleemloos moet functioneren. Tegen de tijd dat dat voor jou een issue word staat een bedrijfsruimte en een VMC eraan te komen.
Je zou dus best met het hogere segment hobbygeleiding weg kunnen komen, en dan ben je voor grofweg de helft van het geld klaar.
Misschien dat ik toch wegkom met een HF spindel? Max diepte die ik wil frezen is 6cm met een frees met inserts.
Welke spindel heb jij als ik vragen mag? Ik ga alleen Alu frezen. Staal zal gewoon voor de lol zijn.
Mijn spindel is destijds geleverd door zeeschuim hier op het forum. Lijkt heel veel op deze
Is een watergekoelde 4kW S1/5.5kW S6 spindel, bereik 0-18000rpm, ER25 opname. Het leuke van het ding is dat op 9000rpm het maximale vermogen geleverd word, dus ook op 2000rpm heb ik nog genoeg koppel om een 10mm boor het materiaal in te duwen.
Prijsklasse is wel anders dan de gemiddelde 2,2kW Chinees die je ziet. Prijzen moet je aan Zeeschuim vragen, maar reken op een bedrag boven de 1000 euro.

Ik frees zelf ook aluminium met een 17mm wisselplaat-frees voorzien van 2x APGT wisselplaatje; dat is mijn standaard ruwfrees. En dat doe ik soms dieper dan 60mm.

Kwa draad: draadfreesjes heb je ook voor kleine gaatjes. M4 kan ook. Zijn wel knap prijzige dingetjes. Maar iemand waarschuwde je al dat je pas echt arm word van de tooling :mrgreen:
De belangrijkste wet in de wetenschap: 'hoe minder efficient en hoe meer herrie, hoe leuker het is'
Plaats reactie