Elektronica mogelijkheden

[remon_v]

Heel veel goede informatie, daar kan ik wel wat mee...

Dit is het filmpje die ik bedoelde, hij soldeert een aarde kabel aan de mantel. Die aarde kabel gaat zo te zien naar de aardeklemmen:
https://youtu.be/9Ztop0JCi94

En deze, hier gebruikt hij een 5 pin aviation stekker voor stappenmotoren met 4 draden... is die 5e dan om te gronden? En hij gebruikt ook ferriets, die zou ik ook kunnen gebruiken:
https://youtu.be/dmXHo32QkrI

[Kjelt]

Dit is het filmpje die ik bedoelde, hij soldeert een aarde kabel aan de mantel. Die aarde kabel gaat zo te zien naar de aardeklemmen:

De juiste oplossing is om het aangesoldeerde kabeltje (wat op zich prima is) zo KORT mogelijk te houden , denk aan 5 a 10cm voor die keihard aan de aarde zit. Dus wat hij doet zou ik niet doen, ik zou in de buurt van de kabels een koperen aardstrip monteren en daar de kabels dan vastzetten. Of een verhoogde dinrail met aardklemmen.

Mooiste is wat ik al vaker hier op het forum heb gezegd is een koperen aardstrip waar je de kabelmantel met een kabelaardklem op vastzet.
Zijn al wat topics over geweest dus ga niet alles herhalen.

En deze, hier gebruikt hij een 5 pin aviation stekker voor stappenmotoren met 4 draden... is die 5e dan om te gronden?

Die kabel is niet afgeschermd en te lang. Mooiste is om dicht bij je stappenmotor een alukastje te monteren waar dan zo'n aviation chassis plug op zit.
Als je dat kastje en chassisdeel dan hard aard en je de afgeschermde kabel de afscherming aan de connector legt heb je nergens onafgeschermde kabel lopen. Klein stukje onafgeschermd geen probleem maar zo 30cm dan ga je weer de omgeving instralen, hoeft geen probleem te zijn maar het kan ook zijn dat de radio van de buren wegvalt of je wifi netwerk of.... of... Als je toch bezig bent, gewoon meteen goed aanpakken dan hoef je later ook niet meer te corrigeren.

[Kjelt]

Mooiste is wat ik al vaker hier op het forum heb gezegd is een koperen aardstrip waar je de kabelmantel met een kabelaardklem op vastzet.
Zijn al wat topics over geweest dus ga niet alles herhalen.

Hier bv: dat stuk eens lezen ter info: viewtopic.php?p=221619#p221619

[benkr]

Ik gebruik voor de motoren meestal helemaal geen afgeschermde kabel, gewoon losse per paar in elkaar twisten (A+ met A- en B+ met B-) en dan in zo'n nylon gevlochten hoesje, geen probleem met buigen en ook geen storing.

Met die 4 polige aviation connectoren is de enige keuze die je hebt om de behuizing als afscherming te gebruiken, dan ligt ook daar het aardpunt.
Maar eigenlijk wil je daar het aardpunt helemaal niet hebben, dat wil je zo dicht mogelijk bij de bron hebben, bij de driver dus.
Bovendien creëer je als je een beetje pech hebt ook nog een aardlus, als je ook bij de motor een connector plaatst is dat zo.
Maar als dit de enige EMC zonde is dan zal het wel meevallen.

[hugo stoutjesdijk]

Dan gebruik je dus nog een relais contact voor de andere kant :
niet het meest mooie plaatje, even snel met knippen en plakken geknutseld.

In jouw schema, waar zou je de noodstop plaatsen? Ik wil dat de noodstop alles uitschakeld... dat lijkt me het beste.

Over noodstop circuits kun je boeken schrijven, en afhankelijk hoe je er tegenaan kijkt zijn er vele oplossingen.
Wat verwacht je van een noodstop, als dat hetzelfde is als: 'de stekker er uit trekken' dan zou je de noodstop in serie kunnen zetten met S1.
Maar om de machine 'gecontroleerd' stil te zetten is dat niet echt de juiste methode, denk aan b.v. de freesspil die nog een poosje doordraait om van 24000 toeren stil te gaan staan.
Een duidelijke gewone 'stop' knop zodat programma afloop en spil stopt vind ik persoonlijk veel nuttiger. De keren dat ik in m'n leven op noodstop gedrukt heb (wel per ongeluk tegen aan gestoten) zijn op 1 hand te tellen. Als je dan bedenkt dat 1 keer de machine gewoon door bleef lopen zodat ik alsnog de hoofdschakelaar om moest gooien en de andere 4 keer ben ik waarschijnlijk te laat geweest.
Nu is dat natuurlijk een zeer gekleurd plaatje, machine's hadden in de meeste gevallen sneller het noodstop circuit geactiveerd dan ik (servo-overbelasting, onverwachte positie fout en dergelijke)

[WillyH]

Ik gebruik voor de motoren meestal helemaal geen afgeschermde kabel, gewoon losse per paar in elkaar twisten (A+ met A- en B+ met B-) en dan in zo'n nylon gevlochten hoesje, geen probleem met buigen en ook geen storing.

Met die 4 polige aviation connectoren is de enige keuze die je hebt om de behuizing als afscherming te gebruiken, dan ligt ook daar het aardpunt.
Maar eigenlijk wil je daar het aardpunt helemaal niet hebben, dat wil je zo dicht mogelijk bij de bron hebben, bij de driver dus.
Bovendien creëer je als je een beetje pech hebt ook nog een aardlus, als je ook bij de motor een connector plaatst is dat zo.
Maar als dit de enige EMC zonde is dan zal het wel meevallen.

Met die pluggen kan je toch ook de kabelafscherming isoleren en/of verwijderen aan de plug? Dan hoef je niet per se een aardlus te creëren. Stel dat je werkt met aviation connectoren op de bedieningskast, in principe maak je dan met de kast en de metalen connector de aarding. Is het dan nog zinvol om in de kast nog een kabelafscherming te gebruiken tot aan de besturingskaart en/of de motorregeling (VFD)? Of maak je dan net weer een aardlus?

[Zee&Zee]

Een goede methode imo...kort door de bocht ( net als aarde idd boeken vol over ) is dat de noodstop bij een CNC een harde stop geeft ( dus wel power weghaald bij alle bewegende delen ) maar je controller onder power blijft (maar ook een noodstop melding/input krijgt)

Je hele machine dood maken bij een noodstop is in het geval van een CNC imo onhandig. Bij een dom apparaat als een zaagmachine werkt het wel zo.

De hoofdstroom compleet afschakelen is nog veiliger, maar in de praktijk niet handig. Ik heb de noodstop wel eens nodig gehad, maar nog nooit de hoofdstroom hoeven af te schakelen, en kan dan snel verder (90% is een o fuck moment waarbij je niet wil nadenken en op die knop heien instinctief is - maar het uiteindelijk wel meevalt en je snel verder wil ).

In alle gevallen kost me de hoofdstroom afschakelen nog eens 5/10 sec extra mocht toch keer de hele controller in de fik staann ofzo... maar het doet verder niks extra voor die eerste veiligheid TOV bovenstaand. Dat zijn toch de bewegende draaiende delen.

Een noodstop, zorgt ervoor dat je machine dus effectief direct dood valt en pas na meerdere inputs van de gebruiker weer kan gaan draaien, althans bij mij.

Hugo heeft daarbij gelijk dat velen geen rem op spindel etc hebben zitten, dus dat je hand of werkstuk alsnog ff wordt opgegeten door het na ijlen.

Bij mijn ( zelfbouw) machine valt bij een noodstop de power naar motoren en spindel weg, krijgt Eding de noodstop input.
Ik kan dus pas na een reset van de noodstopknop(pen), en het weer onder spanning brengen van het relais, en dan de software reset in Eding, de machine weer bewegen, en evt verder.

Dit is imo de meest praktische veilige manier.

Ik heb op 4 plaatsen rondom mijn 2*3 meter noodstop, pause en restart buttons zitten. Pause en restart gebruik ik best vaak, eigenlijk dagelijks. De noodstop afgelopen jaren een paar keer, en toen was ik best blij. Op mijn pendant ook pauze en stop.

[benkr]

De snelste manier om een servomotor naar stilstand te brengen is via zijn eigen controller, daar kun je de acceleratie en deceleratie tijd instellen, waarschijnlijk maar één acceleratietijd en één deceleratie tijd, hoewel bij de duurdere merken er meerdere keuzes zijn, dan zou je de noodstop een heel snelle deceleratie tijd kunnen geven.
Maar inderdaad, als het echt fout gaat zijn er meestal wel andere dingen die het geheel sneller stilzetten (of je vingers zijn toch al weg, dan maakt het niet zo heel veel meer uit)

[hugo stoutjesdijk]

Maar inderdaad, als het echt fout gaat zijn er meestal wel andere dingen die het geheel sneller stilzetten (of je vingers zijn toch al weg, dan maakt het niet zo heel veel meer uit)

En dus kun je bij serieuze machines niet daar komen waar het gevaarlijk is.

ik heb eigenlijk geen idee, hoe je een stappenmotor het veiligst stil kunt zetten. Dat kan de controller misschien wel, maar die kan ook op hol slaan, dan kun je misschien nog het best het step signaal onderbreken.
Een Kress-achtige freesmotor kun je volgens mij alleen spanningsloos maken en een hoogfrequent motor met VFC zou misschien via het enable signaal stil gezet kunnen worden, of de 0-10v kortsluiten?? Zal ook wel met de instellingen te maken hebben.
En als je weet hoeveel tijd die processen minimaal nodig hebben, kun je daarna het volledige power-netwerk loskoppelen voor het geval de storing in de stepperdriver cq. VFC zit. Dat kun je natuurlijk uitbreiden met eerst de controller de kans te geven de boel stil te zetten.
Noodstop is dus meer een strategie dan een simpel relais als je het uiterste er uit wilt halen.
Ook het bedraden van de verschillende noodstoppen, NC roept iedereen dan, mee eens. Maar als je leiding door een slecht afgebraamd gat lopen en dusdanig doorgesleten zijn dat er sluiting is, dat kun je die knop indrukken , maar dat NC kontakt is ondertussen overgenomen door die sluiting.
(Ja ik overdrijf, maar het is wel hoe er naar serieuze noodstop circuits gekeken wordt)
Al met al is het niet zo verwonderlijk dat de veel storingen in een CNC machine vaak in het veiligheidscircuit zitten.

Al met al vind ik een goede stopknop minstens zo belangrijk. En in 90% van de gevallen draai ik even de F% knop een stuk naar beneden en laat het wat rustiger lopen. Dus een goed bereikbare %knop vind ik minimaal heel belangrijk.

[DaBit]

En als je weet hoeveel tijd die processen minimaal nodig hebben, kun je daarna het volledige power-netwerk loskoppelen voor het geval de storing in de stepperdriver cq. VFC zit. Dat kun je natuurlijk uitbreiden met eerst de controller de kans te geven de boel stil te zetten.

Dat is wat ik doe. Als ik de VFD of servodrives in de fout laat schieten met enables afkappen en de prik eraf halen dan draait zeker de spindel nog 10 minuten door voor-ie stil staat. Er zit toch stevig wat energie in zo'n zware rotor op 18000 toeren. De besturing de kans geven om gecontroleerd zo snel mogelijk naar veilige toestand te komen is de betere optie. Is de tijd daarvoor verstreken, dan de prik eraf.

Maar als je leiding door een slecht afgebraamd gat lopen en dusdanig doorgesleten zijn dat er sluiting is, dat kun je die knop indrukken , maar dat NC kontakt is ondertussen overgenomen door die sluiting.

Daarom moet je eigenlijk ook geen massageschakeld spul gebruiken in een machine. Dat is me bij de 3D-plasticpoeper-elektronica ook een doorn in het oog, al die enkele N-channel MOSFETs die de massaverbinding van de heaters aansturen. 1x een milliseconde kortsluiting en de MOSFET is stuk. Da's nog tot daar aan toe, maar die krengen falen 9 van de 10x richting kortgesloten, en dan staat je verwarming dus continu aan en kom je al snel boven de zelfontbrandingstemperatuur van het plastic.

[remon_v]

Mooiste is wat ik al vaker hier op het forum heb gezegd is een koperen aardstrip waar je de kabelmantel met een kabelaardklem op vastzet.
Zijn al wat topics over geweest dus ga niet alles herhalen.

Hier bv: dat stuk eens lezen ter info: viewtopic.php?p=221619#p221619

Ik heb even een stukje van het topic van Jaywalk bekeken...
Na zoveel nadenkem heb ik toch maar een beginnetje gemaakt.... de aan/uit knop en de noodstop gemonteerd. Verder een beginnetje gemaakt waar de 230V/netfilter combo moet komen en gaten waar de LCD moet komen, moet alleen nog even wachten tot maandag dan komt mijn metaalzaagje binnen.
Is dit een goede optie zo? Van de netfilter een aardingsdraadje naar het dichtstbijzijnde aardingspunt. Van daaruit een 10mm2 kabel naar het 'ster' aardepunt. Zo iets:


En is het aardingspunt rechtsboven in op de foto dan als 'ster' aardingpunt te gebruiken?
Kan ik niet meerdere 'ster' aardingpunten hebben? Bijvoorbeeld links onderin op de foto is het dichts bij waar de drivers komen...

Ik heb even 1 dopje van zo'n aardepunt er afgehaald, kan ik de aardedraden zo met het 'ster' aardepunt verbinden?


Iedereen bedankt voor de reacties.... heel veel stof om over na te denken!

[benkr]

De installatie richtlijnen eisen dat alle metalen delen keihard aan aarde worden geknoopt, dat gaat vóór alles en daar zijn die draadeinden op de individuele delen van de kast voor bedoeld.
Verder is zo'n dikke 10mm2 draad naar aarde in mijn beleving onzin, gebruik eerder nog zo'n gevlochten platte strip, gemaakt van b.v. een stukje afscherming. Zo'n platte strip heeft vooral voor HF storingen veel betere eigenschappen, zeker als je de strip zo strak mogelijk tegen of langs een aardvlak laat lopen, door de grotere capaciteit naar aarde vloeit hier al minimaal een deel van de eventuele storingen af naar aarde.

Toen ik begon aan mijn loopbaan bij defensie hadden we daar iemand rondlopen die aan de ene kant compleet gestoord was, aan de andere kant was het een enorm goed zendamateur en HF technicus, ook had hij als je een klik met hem had een heel goede didactische aanpak. Hij kam meestal één a twee keer per dag even langs en stelde dan een vraag, antwoord kreeg je nooit van hem, als je er niet uitkwam kreeg je een nieuwe vraag, zo ongeveer halfweg het probleem en eventueel ook nog eentje op de helft daar weer van. Zo lang hij het idee had dat je serieus nadacht over zijn vraag bleef hij volhoudend, ik heb enorm veel van hem geleerd. Als je na een tijdje nog steeds fanatiek bleef kreeg je een bijnaam, de mijne was "Bolmans".
Maar als je voortijdig afhaakte kon je nooit of te nimmer meer iets goeds doen bij hem, ik heb mensen echt wanhopig zien worden van zijn geplaag dan. Ooit gaf hij iemand een hint, je moet die twee draden verwisselen b.v., als het dan naderhand in rook opging was zijn antwoord: Dan had je maar beter op moeten letten, eigen schuld.
Zo vroeg hij mij dus op een gegeven moment waarom er op een bepaalde plek in een zender echt platte draad (of strip) was gebruikt, ja, dat wist ik natuurlijk niet en het heeft ook heel veel andere vragen geduurd voordat het kwartje helemaal was gevallen. Dit soort spelletjes van hem heeft er wel voor gezorgd dat ik als absoluut niet HF man toch gevoel kreeg voor HF eigenschappen van dingen.
Een ander ding aan nieuwe mensen en stagiaires was de vraag waarom in een hele grote voeding een transformator (spoel) zat met een eikenhouten kern, daar had eigenlijk niemand een antwoord op, want eikenhout heeft absoluut geen magnetische eigenschappen. Laat het daar nou net om gaan, dat stuk hout was alleen maar de kapstok om die spoel aan op te hangen, kom daar maar eens achter als groene nieuweling in zo'n omgeving die echt helemaal stijf staat van elektronica en ruim 50 man om je heen die al precies wisten hoe dit af zou gaan lopen.

[Kjelt]

Is dit een goede optie zo? Van de netfilter een aardingsdraadje naar het dichtstbijzijnde aardingspunt. Van daaruit een 10mm2 kabel naar het 'ster' aardepunt.

De behuizing en montagepunten van die netfilter zijn keihard aan aarde verbonden. Dus als je de verf wegkrabt bij de schroefconnecties en daar dan een veerringetje onder doet voor extra contact en het nog eens met een multimeter nameet dat de weerstand van de behuizing van het netfilter naar de koperen bout <0,01 ohm is dan is dat beter dan zo'n dun draadje

Wat Ben zegt klopt ipv 10mm2 is het beter om zogenaamde Litzekabel te gebruiken. Waarom ik dat niet heb verteld is omdat dit tenzij je het goedkoop ergens op de kop kunt tikken gewoon zeer duur is. Denk aan gauw 15 euro voor 20cm. dan nog de bijbehorende 40mm2 persklemmen en klemtang en tel uit je verlies.
Waarom ik 10mm2 noem is omdat dit in de richtlijn voor machinebouw is genoemd en dat gaat er vanuit om de weerstand tussen alle metalen delen zo laag mogelijk te houden maar toch nog betaalbaar en praktisch.
Als je 4mm2 ook goed, hoe dikker hoe beter in mijn mening en puur en alleen om het potentiaal overal zo gelijk mogelijk te houden zodat er geen zwerfstromen / lekstromen gaan lopen onderling en je aardlussen kunt krijgen.

Daarnaast zit je al in een hard geaarde metalen kast dus op zich zit je daar al vrij safe, HF stromen om die dan weg te leiden moet je ook je kast nog met litze weer verbinden aan een hard externe aarde liefst een los geslagen aarde tot in het grondwater oftewel niemand die zo ver gaat.
In de praktijk denk ik dat er niemand hier op het forum incl. Ben litzekabel in zijn zelfbouwmachine heeft toegepast, of wel Ben ?
Correctie ik ben zo gek geweest omdat ik het toevallig voor een prikkie op de sloop tegenkwam het te gebruiken tussen mijn deurtje en mijn kast, waar de machinerichtlijn gewoon 10mm2 en in de praktijk vaak 4mm2 voor wordt gebruikt.

[remon_v]

De behuizing en montagepunten van die netfilter zijn keihard aan aarde verbonden. Dus als je de verf wegkrabt bij de schroefconnecties en daar dan een veerringetje onder doet voor extra contact en het nog eens met een multimeter nameet dat de weerstand van de behuizing van het netfilter naar de koperen bout <0,01 ohm is dan is dat beter dan zo'n dun draadje

Natuurlijk... dat klinkt heel logisch! Ik ga het zeker nameten met de Multimeter.
Maar betekend dat dan dat er helemaal geen aardedraad vanaf de netfilter hoeft te lopen?

En dan nog even de vraag... waar kies ik het beste mijn 'ster' aardepunt? Van de 4 opties waar mijn achterplaat aan vast zit, haal ik toch maar 1 dopje er af? Als ik ze er allemaal af haal, krijg ik dan een aardelus?

De installatie richtlijnen eisen dat alle metalen delen keihard aan aarde worden geknoopt

Als ik wat Kjelt zegt, mijn netfilter waar mijn 230V binnen komt verbind met de kast en ik verbind de deur met de kast dan heb ik dat gedeelte toch gedekt?

Mooi verhaal trouwens Ben

Toen ik begon aan mijn loopbaan bij defensie

Je werkt niet toevallig op de vliegbasis bij jou in de buurt?